Cinsel isteksizlik, Cinsel arzu noksanlığı (libido eksikliği, libido kaybı)

Hem erkeklerde, hem de kadınlarda cinsel istek (libido, cinsel iştah) tipleri geniş bir yelpazeye yayılılar. Bazı insanlar her gün seks yapmayı isterler, bazıları içinse haftada veya ayda bir defa seks yapmaları yeterlidir. Aynı zamanda cinsel temasa hiç ihtiyaç hissetmeyen insanlar da vardır ve bu durumu kesinlikle bir kayıp olarak görmezler. Benzer şekilde, yaş ilerledikçe, sekse karşı duyulan ihtiyaç da azalır. Tüm bunlar, tamamen "normal" olabilir.

Ancak, öncesinde aktif bir cinsel hayatı olan bir kişinin cinsel ihtiyaçlarının kısa bir süre içerisinde ciddi anlamda azalması veya tamamen kaybolması durumunda ve eşinin veya partnerinin bu durumdan rahatsız olması, yukarıda anlatılanlardan çok farklı durumdur. Cinselliğin birçok insan tarafından yakınlık, sevgi ve bağlılığı ifade etmenin en samimi ve yoğun şekli olarak görülmesi nedeniyle, bunun tam tersi olan cinsel istek azaltması (libido kaybı, cinsel iştah kaybı) bir ilişki için genellikle büyük bir sorun oluşmasına neden olur. Aslında bu, hiç de basite alınmaması gereken bir sorundur. Libido kaybı, bedensel veya ruhsal bir rahatsızlığın uyarı sinyali olabilmektedir, bu nedenle de nedenlerinin araştırılmasında fayda vardır.

Libido eksikliği problemleri, temel olarak ikiye ayrılırlar, bunlardan birincisi tüm yaşam boyu mevcut olan ve süre giden libido noksanlığıdır. İkincisi ise, yaşam içerisinde sonradan edinilen libido eksikliğidir (hayatın akışı içerisinde ortaya çıkan). Aşağıda, temel olarak sonradan edinilen libido eksikliği sorununu ele alacağız ve bunun için, libido kaybı tanımını kullanacağız.

Libido kaybı: Nedenleri

Libido kaybının pek çok nedeni olabilmektedir. Bunlardan bazıları, aşağıdaki listede belirtilmektedir:

Fiziksel nedenler:

Hormonal bozukluklar.

Libido kaybına neden olan en önemli hormonal bozukluklar şunlardır:

  • Testosteron eksikliği
  • Prolaktin değerinin yükselmesi (hiperprolaktinemi)
  • Tiroit bezi fonksiyonelliğinin azalması (hipotiroidizm)
  • Diğer ilaçların yan etkileri

Çeşitli kronik hastalıklar:

  • Kalp ve kan dolaşımı hastalıkları
  • Böbrek yetmezliği
  • HIV

Psikolojik nedenleri:

  • Depresyon
  • Korku bozuklukları
  • Stres
  • Kendini değersiz hissetme
  • Seks korkusu (Örneğin: Cinsellik karşıtı bir şekilde yetiştirilme veya yaşanmış travmatik cinsel olaylar)
  • Narsisistik Kişilik Bozukluğu

Diğer cinsel bozukluklar, çoğunlukla aynı zamanda cinsel istekte de bir azalmaya neden olur. Örneğin cinsel istek azalması, ereksiyon bozuklukları olan erkeklerde kendisini utandıracak ve küçük düşürülmesine neden olabilecek bir durumla karşılaşma olasılığını önlemek amacıyla bir kendi kendini koruma ve savunma mekanizması olarak geliştirilebilmektedir.

  • Sosyal nedenler
  • Eşlerin arasındaki anlaşmazlıklar
  • Varoluş korkusu

Cinsel istek noksanlığına, aynı zamanda ilişki sırasında eşler çoğunlukla farkında dahi olmadan gelişen problemler de neden olabilmektedir. Bunlara örnek olarak, çiftlerin birbirlerine yeterince yakın olmaması ve birbirlerine yeterince zaman ayırmamaları, aralarındaki iletişimin yeterli olmaması, istek ve ihtiyaçların yeterince dile getirilmemesi veya karşılıklı olarak birbirilerine karşı hissettikleri sevgiyi gösterememeleri verilebilir. Eşlerden birinin diğerini bilinçsiz olarak ihmal ediyor olması da, libido noksanlığına neden olabilmektedir.

Libido kaybı: Psikoterapi

İlgili kişinin sağlık geçmişi (anamnez), terapide çok önemli rol oynar. Psikoterapist, bu kapsamda diğer konuların yanı sıra ayrıca şu soruları yöneltir: 

  • Cinsel isteksizlik her zaman var mıydı?
  • İlk ne zaman baş göstermeye başladı? Durumunuzdaki, bu değişiklik nasıl gerçekleşti? Cinsel ilişki sıklığınız da nasıl bir değişiklik oldu?
  • Sekse karşı isteksizliğiniz sadece eşiniz veya partnerinizle ilişkili bir durum mu, yoksa diğer her tür seks faaliyetleri için de geçeli mi?
  • Cinsel istek kaybının başladığı dönemde, hayatınızda sizin için önemli olaylar oldu mu?
  • Başka hastalıklarınız ve diğer cinsel bozukluklarınız var mı?
  • Kullanmakta olduğunuz ilaçlar var mı, varsa bunlar nelerdir?

İlgili kişinin sağlık geçmişinde ruhsal rahatsızlığa neden olabilecek bir durumun tespit edilememesi halinde, uzman bir doktor tarafından ilgili kişinin kanı analiz edilir. Testosteron ve prolaktin ve muhtemelen diğer değerleri de (serbest testosteron, SHBG, FSH, LH, T3, T4) belirlenir.

Terapi

  • Fiziksel bir rahatsızlığın mevcut olduğunun tespit edilmesi durumunda, uzman doktor tarafından bu rahatsızlık tedavi edilir (örneğin ilaç verilerek) veya semptomlarının azaltılması sağlanır (örneğin testosteron tedavisine başlayarak).
  • Ruhsal nedenlerin tedavisi için, ağırlıklı olarak cinsel danışmanlık veya cinsel terapi uygulanması gerekir.

Psikoterapi ziyaretine hazırlık:

Cinsel istek kaybının sabit bir eş veya partner ilişkisi çerçevesinde baş göstermesi durumunda, ilgili tarafların aşağıda belirtilen soruları birlikte düşünmeleri ve cevaplamaları, faydalı olacaktır:

  • Eşlerden her biri nelerden hoşlanıyor? (Tamamen genel olarak, sadece seksle ilişkili değil)
  • Eşlerden her biri diğeriyle neleri yapmaktan hoşlanıyor? (Şu anda buna çok az zaman ayırıyor)
  • Eşlerden her biri ilişkilerinde neleri sorunlu buluyor ve neleri değiştirmek isterdi?
  • Eşlerden her biri tek başına ne yapmaktan hoşlanıyor? Bunları yapmasını engelleyen nedir?
  • Eşlerden her biri diğerine neleri şikayet ediyor? Onu, neler mutlu ediyor?

(Yayınlanan yazılar kaynak göstermeden, izinsiz kullanılması, kopyalanması ve kullanılması 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasasına göre suçtur. Yayınlanan yazılar, makaleler, haberler kaynak gösterilerek içeriği değiştirilmemek şartıyla yayınlanmasına izin verilmektedir.)

Abdullah ÖZER

Sosyal Çalışmacı, Bilim Uzmanı (Klinik Psikoloji), Aile Danışmanı

Uluslararası Akredite olmuş olduğu Psikoterapi Ekolleri ve Yöntemleri:

Ego State Therapy International (ESTI) Akredite Ego State Terapisti
Ego-State-Therapie Deutschland (EST-DE) Akredite Ego State Terapisti
Deutsches Focusing Institut (DFI) Akredite Focusing Danışmanı/Terapisti
Deutsche Gesellschaft für Sexualforschung e.V. (DGfS) Akredite Cinsel Danışman
Milton Erickson Gesellschaft für Klinische Hypnose e.V. (M.E.G.) Akredite Hipnoterapist
World Association for Positive and Transcultural Psychotherapy (WAPP) Akredite Pozitif Psikoterapi Danışmanı
Viktor Frankl Institute Vienna (VFI) Akredite Logoterapi ve Varoluşçu Analiz Eğitmeni

Üyesi olmuş olduğu Uluslararası Mesleki Kuruluşlar:

International Society of Hypnosis (ISH)
European Society of Hypnosis (ESH)
Milton Erickson Gesellschaft für Klinische Hypnose e.V. (M.E.G.)
Viktor Frankl Institute Vienna (VFI)
World Association for Positive and Transcultural Psychotherapy (WAPP)
Deutscher Dachverband Für Psychotherapie (DVP) e.V.

Psikosentez Danışmanlık ve Eğitim Merkezi Türkiye İzmir'de ve Almanya Münih/Düsseldorf şehirlerinde Almanca ve Türkçe yüz yüze seanslar vermektedir. Bunun haricinden Dünya'nın neresinde yaşıyorsanız yaşayın Türkçe ya da Almanca Online Terapi, Online Cinsel Terapi, Online Psikoterapi ya da Online Psikolojik Danışmanlık ile SKYPE ya da WhatsApp üzerinden seanslara katılabilirsiniz. Bunun için Online Terapi sayfamıza göz atabilirsiniz.